Lý Sơn: Mùa tỏi chín
Huyện đảo Lý Sơn từ lâu nổi tiếng với nghề trồng tỏi. Tỏi Lý Sơn nức tiếng thơm ngon, mang hương vị đặc trưng của một vùng đất tiền tiêu của Tổ quốc. Đặc biệt, sau những ngày đón Tết, vương quốc tỏi càng thơ mộng hơn khi tỏi ngã vàng, nông dân bắt đầu thu hoạch.
Cánh đồng tỏi Lý Sơn ngã vàng trong sương sớm… Mùa tỏi Lý Sơn bắt đầu trồng từ tháng mười và thu hoạch vào giữa tháng hai hàng năm. Thời gian trồng và thu hoạch kéo dài khoảng 6 tháng.
Sau những ngày vui xuân đón Tết, nông dân Lý Sơn bắt đầu ra thu hoạch tỏi. Thời gian thu hoạch trong vòng hai tuần, sau đó tỏi đem phơi khô hoặc bán tươi cho thương lái. Vụ đông xuân năm nay huyện đảo Lý Sơn trồng hơn 300 ha tỏi, ước tính mỗi ha nông dân thu hoạch từ 45 đến 60 tạ, cao gấp 2-3 lần năm ngoái.
Chưa năm nào cây tỏi tươi tốt như năm nay, cả cánh đồng đất khô lẫn cánh đồng nước cây tỏi đều phát triển tốt. Ông Trần Tươi (ở thôn Đông, xã An Vĩnh) trồng 10 sào tỏi, thu hoạch tỏi cao hơn gấp đôi năm ngoái nên vụ tỏi năm nay, trừ hết chi phí gia đình ông Tươi có thu nhập ít nhất khoảng 100 triệu đồng nhờ tỏi được mùa lại được giá.
Sau khi thu hoạch ngoài đồng, tỏi được cắt tỉa sạch rễ, thân tỏi… mới phơi khô.
Tỏi được đem ra phơi khô khoảng 3-4 nắng. Những năm trước, 1kg tỏi tươi chỉ có giá từ 10.000 đến 12.000 đồng, nhưng nay đã lên đến 60.000- 80.000 đồng; còn mỗi ký tỏi khô giá 100.000-120.000 đồng.
Ở Lý Sơn, sau khi tỏi được phơi khô, người nông dân sẽ đem tỏi ra bán ngay tại phiên chợ tỏi trên đảo. Phiên chợ Tỏi đông từ khoảng 5 giờ sáng và kéo dài đến 8 giờ thì chợ tan. Đây là phiên chợ đặc trưng nhất trên đảo, chỉ dành riêng cho nông dân buôn bán tỏi với các thương lái thu mua.
Ở phiên chợ Tỏi, tỏi một tép có giá đắt nhất khoảng 300.000 đồng/kg. Còn trung bình mỗi ký tỏi tươi có giá 60.000 đồng, tỏi khô từ 100.000 đến 120.000 đồng.
Ngoài tỏi khô, thân cây tỏi tươi là món đặc sản ở huyện đảo Lý Sơn. Mỗi bó tỏi tươi mang ra chợ bán dùng làm bữa ăn hàng ngày có giá khoảng 20.000 đồng.
Ngoài tỏi, hành khô cũng được bày bán khắp phiên chợ tỏi. Tháng 3/2009, Cục Sở hữu Trí tuệ (Bộ Khoa học Công nghệ) đã chính thức công nhận việc đăng ký nhãn hiệu sản phẩm hành, tỏi Lý Sơn cho những hộ dân trên đảo.
Từ những năm 1980 sau khi nghiên cứu WHO –(tổ chức y tế thế giới) thông báo chính thức như sau:
Tỏi và rượu tỏi được chữa 4 nhóm bệnh
1.Thấp khớp: sưng khớp,vôi hóa các khớp,mỏi xương cốt
2.Tim mạch:huyết áp thấp,cao,hở van tim,ngoại tâm thu
3.Phế quản:viêm phế quản,viêm họng,hen phế quản
4.Tiêu hóa:ăn khó tiêu ,ợ chua,viêm tá tràng,loét dạ dày.Năm 1983,Nhật Bản lại thông báo rượu tỏi chữa thêm dược hai nhóm bệnh nữa:
5.Trĩ nội,trĩ ngoại
6.Đái tháo đường.
Người Nhật còn khen: Đây là môn thuốc tuyệt vời của nhân loại vì dễ làm,rẻ tiền và không gây phản ứng phụ,hiệu quả chữa bệnh cao.Đặt biệt họ còn lưu ý thêm là không phải loại tỏi nào cũng có tác dụng chữa bệnh tốt như vậy.Có nghĩa là, hiệu quả chữa bệnh tùy thuộc vào chất lượng của từng loại tỏi.
Tỏi Lý Sơn được biết đến như là một lọai dược liệu kì diệu ngoài việc dùng làm gia vị chế biến thức ăn.
Tác dụng với rối loạn tiêu hóa, rối loạn cơ quan:
– Tỏi đặc biệt tốt để phòng tránh các rối loạn men tiêu hóa. Kích thích tiết dịch vị, tiết mật. Phòng tránh các nhiễm khuẩn dạ dày ruột.
– Tỏi có tác dụng trị các chứng rối loạn tiêu hóa do men hoặc do thần kinh gây khó tiêu, đầy hơi, trướng bụng, bí trung tiện – chống co thắt dạ dày ruột. Có thể giã nát một tép tỏi đắp vào rốn băng kín trong 30 giây đến tối đa 1 phút là khỏi ngay chứng đau bụng trướng, bụng bí trung tiện do thần kinh (phải bỏ ngay bã tỏi đắp ở rốn sau 1 phút để tránh bỏng rộp).
– Tác dụng giải độc kim loại nặng: Tỏi có tác dụng bảo vệ cơ thể chống nhiễm độc các kim loại nặng. Hợp chất sulfur của tỏi là chất giải độc chì mãn tính. Sau khi ăn tỏi, hàm lượng chì trong mô gan và mô cơ giảm hẳn; các triệu chứng nhiễm độc giảm đáng kể. Do đó, có thể phòng chống bệnh nghề nghiệp nhiễm độc chì cho các công nhân thường xuyên phải tiếp xúc với các sản phẩm chì như: công nhân khai thác và chế biến chì, súc rửa bồn xăng có pha chì… bằng cách ăn tỏi hàng ngày. Với các trường hợp nhiễm độc kim loại nặng khác như: thủy ngân, cadmium và các chế phẩm của chúng như: methyl mircury, phenyl mercury; tỏi có tác dụng ngang với cácthuốc giải độc kim loại nặng thường dùng như: BAL (Bristish Anti Lewisite) hoặc DMSA (2,3 dimercapto succinic acid).
– Tác dụng chống nhiễm độc chất phóng xạ: Tỏi làm tăng thải trừ các chất đồng vị phóng xạ và giảm sự tích đọng các chất đồng vị phóng xạ trong cơ thể.
Có thể bạn chưa biết
Tỏi còn có tác dụng bảo vệ gan: Trong các trường hợp nhiễm độc gan, sau khi uống chất chiết tỏi 6 giờ, lượng lipid peroxides cao và sự tích tụ triglycerides trong gan sẽ hạ xuống.
– Tác dụng giải độc nicotin mãn tính: Tỏi là một loại thuốc giải độc nicotin mãn tính cho người nghiện thuốc lá và công nhân sản xuất thuốc lá rất hữu hiệu; chí ít cũng làm giảm cơn nguy cấp ở tim, động mạch và các rối loạn chức năng ruột của người bệnh.
– Tác dụng chống các bệnh đường hô hấp: Tỏi được dùng làm thuốc trị lao khí quản, hoại thư phổi, ho gà, thuốc long đàm cho người lao phổi, trị viêm phế quản mãn tính, viêm họng…
Tỏi phòng chống ung thư dạ dày và ung thư da
Các nhà nghiên cứu thuộc Viện ung thư Mỹ hiện đang sản xuất loại thuốc tổng hợp được chiết từ tỏi, có khả năng chống ung thư tốt, mặc dù đã thành khối u vẫn có hiệu lực. Các nhà nghiên cứu Mỹ đã dựa vào các kết quả điều tra tương quan của Trung Quốc để quyết định đưa vào bào chế loại thuốc mới này. Những kết quả điều tra cho thấy những cư dân có tập quán ăn tỏi thường xuyên thì tỷ lệ ung thư dạ dày thấp. Một bác sĩ thuộc Viện y học Sơn Đông Trung Quốc xác nhận rằng tỷ lệ ung thư dạ dày ở những người thường xuyên ăn tỏi thấp hơn 60% so với những người khác cùng khu vực. Ở trường Đại học tại bang Texas và Los Angeles (Mỹ) đã phát hiện nước tỏi chiết có tác dụng ức chế một số bệnh ung thư ác tính và đề phòng ung thư da.
Tỏi làm suy giảm viêm đau khớp
Qua theo dõi những bệnh nhân viêm khớp được điều trị bằng viên nang điều chế từ tỏi đều cho kết quả tốt, nhờ hoạt tính ở tỏi làm hạn chế việc sinh ra các phần tử tự do gây tổn thương đến tổ chức khớp. Một phụ nữ Mỹ tên Jusshan Bert bị bệnh viêm khớp nặng đã được điều trị bằng nang tỏi nay trở lại bình thường.
Bạn có biết?
Ăn tỏi thường xuyên còn giúp khả năng hồi phục sức khỏe và chống sự già nua. Trong tỏi có chứa vitamin B1 là chất men bổ trợ không thể thiếu trong quá trình chuyển đổi chất đường. Thiếu vitamin B1 sẽ làm giảm sức đề kháng bệnh tật của cơ thể, sinh ra các bệnh về da.
Tỏi còn tác dụng dưỡng nhan ích thọ, làm chậm sự lão hóa
Các nghiên cứu của Bác sĩ Robertllin đã thừa nhận rằng tỏi có tác dụng dưỡng nhan, ích thọ, làm chậm sự lão hóa. Đó là khả năng bảo vệ hồng cầu không bị oxy hóa và khống chế phần tử tự do sinh ra trong quá trình oxy hóa để các phần tử này không tác động đến quá trình lão hóa.
Vitamin B2 chứa trong tỏi mang các loại acid hoàng tố đơn hạt và hoàng tố nhị hạt là chất men chuyển đổi chất protein cần thiết. Sự chuyển đổi này có ảnh hưởng đến vẻ đẹp của da vì vitamin B2 có tác dụng giữ cho da đẹp. Tỏi còn chứa vitamin E có tác dụng tăng cường sức đàn hồi của huyết quản, chống bệnh hoại huyết, giải độc. Vì vậy, tỏi có thể phòng ngừa da già mốc, da đồi mồi.
Tỏi dùng bên ngoài thúc đẩy tuần hoàn máu, tẩy lớp sừng lão hóa trên da, làm da mềm và đàn hồi, phòng nắng, phòng lắng hắc tố, tẩy vết đốm, làm trắng da, chống bạc tóc, rụng tóc. Tỏi thường được làm thành các mỹ phẩm như cao tỏi và rượu tỏi, có tác dụng bảo vệ da làm mất các vết đốm.
Các bài thuốc hay từ Tỏi Mồ Côi – Lý Sơn
Tỏi Mồ Côi – Tỏi cô đơn còn được gọi là tỏi một (gọi theo địa phương). Trong quá trình sinh trưởng và phát triển loại Tỏi này không giống như các loại tỏi thường (một củ có rất nhiều tép) mà mỗi củ Tỏi này chỉ có duy nhất một tép, vì tất cả chất dinh dưỡng của cây Tỏi chỉ tập trung vào một tép một cách tự nhiên, mà những người dân trồng tỏi cũng không thể tác động vào cây Tỏi để cho ra loại Tỏi cô đơn này được, trong một ruộng (rẫy). Tỏi khi hoạch thì có rất ít loại Tỏi cô đơn này nên người dân rất quý loại tỏi này bởi lẽ loại tỏi này có công dụng rất đặc biệt so với loại tỏi thường. Ngoài việc dùng để ăn Tỏi cô đơn còn dùng ngâm rượu để trong nhà làm thuốc gia truyền chữa và phòng ngừa được các bện như: ôn thận tráng dương, bổ khí sinh tinh, tư âm bổ thận, trị cảm cúm – dịch bệnh, đâu lưng nhức mỏi, đổ mồ hôi tay – chân, cao huyết áp, giảm mỡ máu, bộ tiêu hóa yếu ăn khó tiêu, dạ dày, sốt, viêm xoang,…Ngoài ra theo truyền thống người dân Lý Sơn để tỏi trong nhà hoặc mang theo bên người có thể trừ tà ma và bùa ngãi.
Các cách sử dụng Tỏi Mồ côi – Tỏi cô đơn Lý Sơn
1/ Rượu tỏi
Lấy 250g tỏi bóc vỏ, rồi đem ngâm với 500ml rượu trắng, bịt kín miệng bình, để chỗ thoáng mát, sau 7 ngày là có thể dùng được, mỗi ngày uống 1-2 lần, mỗi lần 25-30ml. Hoặc có thể chế theo cách khác: Dùng một cái bình miệng hẹp hoặc một vò rượu, đổ tỏi đã bóc vỏ vào đầy chừng 7/10 bình, xen kẽ với tỏi, rải từng lớp đường phèn đã đập vụn, rót rượu trắng vào cho ngập tỏi. Bịt kín miệng bình, để chỗ râm mát, sau 30 ngày là có thể dùng được, để càng lâu càng tốt, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 25ml để trong nhà dùng thường xuyên rất tốt cho sức khỏe.
2/ Tỏi cô đơn để tươi
Là dạng dễ dùng nhất, có thể ăn sống hoặc dầm vào nước chấm. Nhấm sống tỏi rất có lợi vì các vi khuẩn trong khoang miệng sẽ bị tiêu diệt. Nói chung mỗi ngày nên ăn 2 tép tỏi là đủ, nhiều hơn hoặc ít hơn một chút đều được. Ăn nhiều quá cũng không có lợi vì dạ dày sẽ dễ bị kích thích trực tiếp và chất axilin có trong tỏi có thể gây chứng tan máu. Theo các nhà dinh dưỡng, mỗi ngày ăn khoảng 10g tỏi là hoàn toàn vô hại. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng kiếm được tỏi tươi và ăn tỏi tươi hay có mùi hôi nên người ta thường chế biến thành các dạng dùng khác.
3/ Tỏi cô đơn ngâm
Có thể ngâm dấm hoặc ngâm đường. Trong môi trường axit, tác dụng của tỏi tăng gấp 4 lần nên dùng tỏi ngâm dấm là rất tốt. Cách chế biến: Lấy 50g tỏi tươi bóc vỏ rồi ngâm với 100ml giấm gạo, sau chừng mươi ngày là dùng được, nếu để đủ 30 ngày thì càng tốt. Tỏi ngâm đường: Lấy 50g tỏi đem ngâm nước trong 7 ngày, mỗi ngày thay nước một lần, sau đó bóc bỏ vỏ rồi ngâm với muối một lúc cho chảy hết nước. Hòa 800g đường trắng trong một cái liễn miệng nhỏ với lượng nước chín vừa đủ, đổ tỏi vào ngâm trong 1 tháng là có thể ăn được. Tỏi ngâm đường có vị mặn ngọt, mùi thơm rất thú vị.
4/ Trà tỏi cô đơn
Công thức 1: Tỏi 15g, sơn tra 30g, thảo quyết minh 10g. Tỏi bóc vỏ, rửa sạch, thái mỏng rồi đem hãm với nước sôi trong bình kín cùng với sơn tra và thảo quyết minh, sau 20 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày. Công dụng: Hạ mỡ máu, chống béo phì, tiêu thực tích.
Công thức 2: Tỏi vỏ tím 10g, kim ngân hoa 6g, trà xanh 3g, cam thảo 2g. Tỏi bóc vỏ, giã nát rồi đem hãm với nước sôi trong bình kín cùng với kim ngân hoa, trà xanh và cam thảo, sau 15 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày. Công dụng: Thanh nhiệt giải độc, thanh nhiệt trừ thấp.
5/ Các món ăn – bài thuốc từ tỏi cô đơn
Bài 1: Tỏi 30g, chim bồ câu 1 con. Chim bồ câu làm thịt, bỏ lông và nội tạng, rửa sạch cho vào bát cùng với tỏi đã bóc vỏ, cho đủ gia vị, chế thêm một chút rượu vang và nước trắng rồi đem hấp cách thủy, ăn nóng. Công dụng: Bổ khí dưỡng huyết, ích tủy sinh tinh.
Bài 2: Tỏi 50g, thịt dê nạc 250g. Thịt dê rửa sạch, thái miếng, ướp gia vị, tỏi bóc vỏ đập giập. Cho dầu thực vật vào chảo đun cho nóng già, bỏ thịt dê vào xào chín tái, bỏ tỏi và các gia vị vừa đủ đun thêm một lát là được, ăn nóng. Công dụng: Ôn thận tráng dương, bổ khí sinh tinh.
Bài 3: Tỏi 30g, thịt yếm ba ba 250g. Thịt yếm ba ba rửa sạch, cắt thành miếng bỏ vào đun sôi vài lần, vớt ra rồi đem rán qua, tỏi bóc bỏ vỏ, cho vào chảo rán qua cho có màu vàng non, tiếp đó cho thịt ba ba vào xào, chế thêm các gia vị như gừng, hành, muối, đường, một chút rượu và nước vừa đủ, dùng lửa nhỏ ninh trong 30 phút là được. Công dụng: Tư âm bổ thận.
Bài 4: Tỏi 100g, dạ dày lợn 1 cái, sa nhân 3g. Dạ dày lợn rửa sạch, cho sa nhân và tỏi đã bóc vỏ vào trong, lấy chỉ khâu lại, cho vào nồi, chế thêm rượu, muối và nước lượng vừa đủ rồi hầm cho đến khi chín nhừ là được, ăn nóng. Công dụng: Bổ hư nhược, kiện tỳ vị.
Nguồn: sưu tầm bởi Tinfood